Φιλοσοφία της καθημερινής ζωής
Φιλοσοφία της καθημερινής ζωής
Η καθημερινή φιλοσοφία έπρεπε να αναζητείται στη ζωή των παιδιών του σχολείου, να επιχειρείται όσο γίνεται βιωματική προσέγγιση. Πώς να ζούμε, πώς να συμπεριφερόμαστε, πώς να επικοινωνούμε με τους άλλους και άλλα πολλά παρόμοια. Αντιγράφουμε από τον Φερνάντο Σαβατέρ:
"Υπάρχουν τέσσερα πράγματα που ένας καλός καθηγητής φιλοσοφίας δεν θα ‘πρεπε ποτέ να κρύβει από τους μαθητές του.
Πρώτον, ότι δεν υπάρχει η φιλοσοφία, αλλά υπάρχουν οι φιλοσοφίες και πάνω απ’ όλα υπάρχει το φιλοσοφείν.
Δεύτερον, ότι το ενδιαφέρον της μελέτης της φιλοσοφίας δεν οφείλεται στο γεγονός ότι σε αυτήν αφιερώθηκαν εξαιρετικά ταλέντα, όπως ο Αριστοτέλης και ο Καντ.
Τρίτον, ότι ακόμη και οι καλύτεροι φιλόσοφοι έχουν πει αξιοσημείωτες ανοησίες και έχουν κάνει σοβαρά λάθη.
Τέταρτον, ότι σε σχέση με ορισμένα εξαιρετικά γενικά ερωτήματα, το να μάθουμε να ρωτάμε σωστά, σημαίνει και να μάθουμε να δυσπιστούμε για τις πολύ σαφείς απαντήσεις".
Να μη θεωρηθεί ασέβεια ότι θα προσθέσουμε κι ένα ακόμα. Οι όποιες φιλοσοφικές αλήθειες χτίζονται πάνω σε δυο θεμέλια. Στην εποχή (χρόνος) και στον χώρο (τόπος). Σε άλλους τόπους, σε άλλες εποχές σπουδαίοι φιλόσοφοι είπαν πράγματα που δεν στέκονται σήμερα, όπως και άλλα που εξακολουθούν να φωτίζουν. Δεν υπήρχε υπολογιστής τότε και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και άλλα της τεχνολογίας επαναστατικά. Συχνά διαβάζοντας άρθρα και κείμενα διάφορα πέφτουμε πάνω σε δυο αυθεντίες. Η μια είναι οι αρχαίοι Έλληνες που μνημονεύονται συχνά από Ευρωπαίους και μη. Η άλλη είναι η συχνή αναφορά στον Νίτσε, ο οποίος υπήρξε μέγας σοφός της αμφισβήτησης και της σκληρής κριτικής προς τα είδωλα. Δεν αποκτά κύρος μια γνώμη, όταν αναφερόμαστε για να την ενισχύσουμε σε όσα ειπώθηκαν 100, 200 και 1.000 χρόνια πριν. Αν το ψάξουμε καλύτερα θα δούμε ότι συχνά διατηρούμε θαυμασμούς θρησκευτικού χαρακτήρα, πάσχουμε από ειδωλολατρεία. Δεν ξέρουμε τι θα έλεγαν οι σοφοί που αγαπούμε στην σημερινή εποχή. Μπορεί να διατύπωναν άλλες θέσεις. Υπάρχουν βέβαια αλήθειες που ίσως είναι για όλες τις εποχές, αλλά αυτό δεν έχει γενική ισχύ και στην ανάγκη μας να φιλοσοφήσουμε συχνά γινόμαστε παλαιοημερολογίτες. Η αγάπη και ο θαυμασμός μας για ένα φιλόσοφο δεν πρέπει να σημαίνει ότι παίρνουμε για κάθε ζήτημα τοις μετρητοίς τις σκέψεις και τις απόψεις του.
Χρίστος Γεωργούσης
