Αναρτήσεις

Εμφάνιση αναρτήσεων με την ετικέτα Φιλοσοφία

Υπατία, η γυναίκα – σύμβολο της ισότητας που λάτρεψε την επιστήμη

Εικόνα
Στις 8 Μαρτίου του 415 μ.Χ., πεθαίνει με μαpτυpικό τρόπο η Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος Υπατία (Βίντεο) Πρόκειται για μια από τις πιο αναγνωρισμένες και διακεκριμένες γυναίκες της αρχαιότητας, η οποία μεταξύ άλλων διακρίθηκε για τη συμβολή στη σκέψη γύρω από την επιστήμη, τα μαθηματικά, την αστρονομία και φυσικά την φιλοσοφία. Ήταν η πρώτη γυναίκα που διακρίθηκε στα μαθηματικά, ενώ η ζωή της έγινε και ταινία το 2009, με τον τίτλο «Agora». Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 370 μ.Χ και ήταν κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα του Αλεξανδρέως. Η Ρωμαϊκή τότε Αλεξάνδρεια, έδινε πολλές ευκαιρίες διαπαιδαγώγησης. Έτσι η Υπατία, ένα ελεύθερο και ανένταχτο μυαλό από νεαρή ηλικία, θέλησε να σπουδάσει στην Αθήνα και στη σημερινή Ιταλία. Στην Αθήνα παρακολούθησε τα μαθήματα του Πλουτάρχου του νεότερου και της κόρης της Ασκληπιγένειας, μένοντας μαγεμένη από τη διδασκαλία της Νεοπλατωνικής σχολής. Όταν επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια ανέλαβε η ίδια την τοπ

Γηράσκω αεί αναθεωρών.

Εικόνα
Γράφει ο Γιάννης Μέγας Συμπλήρωσα ήδη τις εξήντα επτά περιφορές μου γύρω από το ήλιο ως επιβάτης του πλανήτη γη. Στα πρώτα μου βήματα φαινόταν ατέλειωτες και ούτε καν που με απασχολούσε η ιδέα ότι κάποια μέρα θα απουσιάζω από αυτή τη διαδικασία. Με το διάβα όμως του χρόνου περνούσαν όλο και πιο γρήγορα και κάπου εκεί στα πενήντα άρχισα να συνειδητοποιώ ότι θα έρθει η μέρα που ο πλανήτης θα συνεχίζει την αέναη περιφορά του και χωρίς τη δική μου ύπαρξη. Στην εξηνταεπτάχρονη πορεία μου σε αυτόν τον κόσμο το μικρό το Μέγα εξέλαβα τη ζωή ως ένα δώρο, ως ευτυχία και πως το κάθε λεπτό μπορεί να είναι μια αιωνιότητα ευτυχίας. Διαπίστωσα ότι όντως η ζωή δεν είναι ένα πρόβλημα που λύνεται, αλλά ένα μυστήριο που βιώνεται. Και με βόλεψε το ευφυολόγημα πως το νόημα της ζωής είναι να δώσεις στη ζωή σου νόημα. Μπορεί να είναι μια αστραπή η ζωή μας, αλλά προλαβαίνουμε μας είπε ο Καζαντζάκης. Γι’ αυτό λοιπόν και μακαρίζω τον εαυτό μου και αισθάνομαι ευγνώμων για όσα έχω βιώσει, παρότι λειψός από την απ

Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι

Εικόνα
Κάποιες σκέψεις για την απενοχοποίηση της μαλακίας στην Ελλάδα… Από τον ποιητή και συγγραφέα Ζαχαρία Στουφή* Μακάριος θα πει ευτυχισμένος και συνεκδοχικά ικανοποιημένος, ήρεμος και γαλήνιος. Ειρωνικά είναι ο πνευματικά νωθρός, ο ασυγκίνητος. Μόνο ένας άνθρωπος μπορεί να είναι ικανοποιημένος και ευτυχισμένος μέσα στη γαλήνη και την ηρεμία, αυτός που είναι πνευματικά νωθρός. Δηλαδή ο βλάκας και για να είμαι πιο συγκεκριμένος, ο μαλάκας. Στο Λεξικό της Σύγχρονης Ελληνικής Δημοτικής Γλώσσας του Εμμ. Κριαρά η επόμενη λέξη από την λέξη μακάριος είναι η λέξη μακαριότητα που θα πει, έλλειψη πνευματικής ανησυχίας και ηθικού προβληματισμού, ασυγκινησία. Νομίζω πως δεν υπάρχει ακριβέστερος ορισμός για να ορίσουμε την βλακεία- μαλακία.

Αρχικοί, Αντι-αρχικοί κι Αναρχικοί

Εικόνα
Γράφει ο Νίκος Τουλαντάς   Οι  αναρχικοί είναι επιμελείς σε ένα πράγμα κι όχι επιμελείς «κατά» ενός πράγματος.

Oι σκιαγμένοι και οι άνετοι

Εικόνα
Του Κωστή Παπαγιώργη Πολλοί είναι οι τρόποι για να οξύνει κανείς την ανθρωπογνωσία του μέσα στον νεοελληνικό βίο, αλλά η μελέτη της λέξης «κομπλεξικός» κρατάει τα σκήπτρα. Από τη μαθητική ηλικία κιόλας, η χρήση του όρου ισοδυναμεί με επίδειξη ταυτότητας. «Ρε μαλάκα, μιλάμε για κομπλεξάρα, ούτε νερό δεν μπορεί να πιει!» Η κατηγοριοποίηση είναι προφανής. Από τη μια οι ξεσκολισμένοι, αυτοί που δεν κωλώνουν, δε μασάνε, δεν τους τη βγαίνει κανένας, και από την άλλη οι αδικογεννημένοι, οι σκουντούφληδες και μουντζωμένοι. Ο ασυμπλεγμάτιστος είναι «μορφή, όλα τα σφάζει / όλα τα μαχαιρώνει· σε αγοράζει στο πιτς φιτίλι, γεννήθηκε τετραπέρατος· αντίθετα, ο έρμος ο κομπλεξικός πάει τοίχο τοίχο, αν κερδίσει ποτέ κερδίζει μόνο στο λήγοντα, στην πρόσθεση ξεχνάει το μηδέν, τέλος πάντων μαζεύει τα καρφοπέταλα των άλλων.

Το νιονιό

Εικόνα
Αν παρ’ ελπίδα σού περάσει η ιδέα να σκεφτείς τις ίδιες σου τις σκέψεις, αυτόματα τα πράγματα χάνουν την απλότητά τους, ο ίδιος γίνεσαι λιγάκι αίνιγμα για τον εαυτό σου.  [2007] Γράφει ο Κωστής Παπαγιώργης Όλοι οι άνθρωποι αλληλοκατηγορούνται για έλλειψη στοιχειώδους νου. Και όμως. Τι πιο εύκολο πράγμα από τη σκέψη; Βλέπεις το γκαρσόνι να πλησιάζει με τα φαγητά που παράγγειλε η παρέα και παρευθύς σε διαπερνάει η αγαλλιαστική σκέψη «θα φάμε». Υπάρχει κανένα πρόβλημα; Αναγνωρίζεις τα πρόσωπα, το εστιατόριο, ακούς κουβέντες από τα διπλανά τραπέζια, κόβεις κίνηση. Όλα κατά μία έννοια δουλεύουν ρολόι. Αν παρ’ ελπίδα σού περάσει η ιδέα να σκεφτείς τις ίδιες σου τις σκέψεις, αυτόματα τα πράγματα χάνουν την απλότητά τους, ο ίδιος γίνεσαι λιγάκι αίνιγμα για τον εαυτό σου.

Η διαίρεση της ψυχής

Εικόνα
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, ενώ όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν ψυχή, έχουν δηλαδή συναισθήματα, αισθητηριακές παραστάσεις και στοιχειώδη τουλάχιστον δυνατότητα κρίσης, ελάχιστοι είναι αυτοί που θα μπορέσουν τελικά να αφιερωθούν στον δρόμο της νόησης. Άρα ο αγώνας δεν διεξάγεται ουσιαστικά ανάμεσα στην ψυχή και στο σώμα, αλλά ανάμεσα σε αντίθετες δυνάμεις της ίδιας της ψυχής. Η ψυχή λοιπόν διαιρείται σε τρία μέρη. Το πρώτο και κατώτερο ονομάζεται «επιθυμητικό» και είναι η έδρα των ηδονών και των πάσης φύσεως επιθυμιών. Το δεύτερο ονομάζεται «θυμοειδές» και είναι έδρα του πάθους. Και το τρίτο είναι το αθάνατο μέρος της ψυχής μας, το «λογιστικό», που στεγάζει το λογικό και την ορθή κρίση. Τα τρία μέρη της ψυχής βρίσκονται σε διαρκή διαμάχη, με κυρίαρχη την αντίθεση φρόνησης και ηδονής, «λογιστικού» και «επιθυμητικού». Η σωστή ζωή και η κατάκτηση της ευδαιμονίας εξαρτάται από την εναρμόνιση των μερών της ψυχής, που επιτυγχάνεται με την ηγεμονία του λογιστικού στα κατώτερα μέρη της ψυχής. Τότε ο άν

Το δεύτερο μισό της ζωής ήταν πιο σημαντικό

Εικόνα
"Είμαι 89. Η ζωή μου έχει τελειώσει. Θα ζήσω 1,2,3 χρόνια ακόμη. Το δεύτερο μισό της ζωής ήταν πιο σημαντικό. Κανείς δεν με είπε χαρισματικό στο πρώτο μισό. Με λένε τώρα.