Αρχικοί, Αντι-αρχικοί κι Αναρχικοί
Γράφει ο Νίκος Τουλαντάς
Οι αναρχικοί είναι επιμελείς σε ένα πράγμα κι όχι επιμελείς «κατά» ενός πράγματος.
Οι αντι-αρχικοί δε θέλουν και πολεμούν την κάθε μορφή ζωής που προκύπτει από τις αυθαίρετες αρχές της εκάστοτε εποχής (και με τα δίκια τους). Όμως, από την πολύ τη σιγουριά τους ίσως, συχνά, λησμονούν το ποσό δύσκολο είναι να μη γίνεις ίδιος με το αντικείμενο του μίσους σου. Κι έτσι το αντικείμενο αυτό, στη πραγματικότητα σε έχει για υπάλληλο, όσο εσύ αυτοπροβάλλεσαι δήθεν ως πολέμιος. Επειδή είμαστε ίδιοι αντιλαμβανόμαστε τί σιχαινόμαστε στους άλλους – στοιχειώδη πράγματα.
Οι αρχικοί των αρχών-συστημάτων, καλά παιδιά κι αυτά, υπάρχουν.
Οι αναρχικοί πιστεύουν στην ψυχή, ακόμα κι αν δε το διατυπώνουν μεταφυσικώ τω τρόπω. Έχουν συλλάβει το «ελεύθερον» στα βάθη της υποστάσεως, είναι ανθρωπολόγοι (συνειδητά ή ασυνείδητα). Και το τί κάνουν, αφανώς και φανερώς, εννόμως και ανόμως (πολλές οι περιστάσεις ανά εποχή), δεν αφορά στο σύστημα, δεν πολιτεύεται με μια κατά μέτωπον πολεμική απαραίτητα. Η πολεμική του όντως αναρχικού – του επαναστάστη όχι εναντίον των ιδιωτών αλλά του ιδιωτισμού – στρέφεται κατά του εαυτού του. Κάνει το ασύλληπτο: ενώ αδικείται αδιάκοπα, ασκείται να μην αδικεί ποτέ. Σκοπός του αναρχικού προσώπου είναι ο συντονισμός της ψυχής με το άχρονο μυστήριο της ύπαρξης. Το άναρχο, αεί ανεντόπιστο από διάνοια και συστήματα διανοιών.
Το τί κάνει ο αναρχικός, έναντι όλων (όλων των πραγματικοτήτων που αντιλαμβάνεται) πρέπει να ωφελεί – να μη βλάπτει επίσης – την ψυχή. Ας πούμε πως έχουμε απ’ τη μία την ψυχή κι απ΄ την άλλη ένα σύστημα (άψυχο αλλά ψυχο-συγκροτούμενο). Στη μέση ένα πρόσωπο-ψυχή-διαχειριστής που δρα. Τα πρόσωπα είναι οι τρεις κατηγορίες μας που στην πραγματικότητα είναι μία και μία ποικιλόμορφη.
Δρώντας, τα πρόσωπα, είτε ωφελούν το σύστημα και βλάπτουν την ψυχή τους (αρχικοί και αντι-αρχικοί συχνά), είτε βλάπτουν το σύστημα και βλάπτουν και την ψυχή τους (αντι-αρχικοί και αρχικοί συχνά), είτε ωφελούν τα πάντα (αναρχικοί, σαφώς).
Ο ένας για τον άλλο αποτελούν μόλυνση, αναλόγα με την κατεύθυνση των συμφερόντων του. Αν ο αναρχικός ζει κάτι άλλο, έχοντας βρει το ιδανικό ή έστω το δρόμο προς τα κει, είναι το να μην μολύνει και να μη μολύνεται ο ίδιος, αλλά αυτό είναι κάτι που θα προσδιοριστεί όχι από ένα σύστημα ή αντι-σύστημα, αλλά από μια βίωση και αντι-βίωση του μυστηρίου της ζωής, του σταυρού της ζωής κι όχι μιας δύσκολης αποστολής (π.χ.).
Εκτός των τριών ενεργά πολιτευόμενων προσώπων που προσεγγίζω, εισχωρώ και τη ρύπανση (για τους άλλους και την ψυχή της, αλλά όχι απαραίτητα και για το σύστημα) που αποτελεί η αδρανής ακεραιότητα. Ο αντίλογος είναι πως η ακεραιότητα είναι επιτακτική, αλλά η ενεργητικότητα εντός αυτής είναι η ουσία. Όπως έλεγε κι ο Καμύ: η τεμπελιά αποδιοργανώνει μόνο όσους τους λείπει τσαγανός.
Όλες οι ομάδες, πλην αναρχικών, υπάγονται στην μετά νομικού πλέον δικαιώματος κουλτούρα του ιδιωτισμού. Του ιδιωτισμού κατά την πρώτη του έννοια. Η αντιπρόταση των Ελλήνων της Αρχαίας Αγοράς-Εκκλησίας, ήταν η μετοχή στο σύστημα. Σε καλούσαν να γίνεις «αρχικός» (όχι αντι- βέβαια, ή εκτός, που είναι και δεν είναι αντί- ανά περίσταση).
Στη σύγχρονη εποχή, ειδικά εντός άστεως, όπου έχει χαθεί η κοινοτική ατμόσφαιρα (δε μπορεί να εκφράζεται, π.χ., με την κεντρική θέρμανση), ο αναρχικός αναζητά το ιδανικό, την ιδανική πρόταση, όπου ατενίζοντας δυϊκώς τον κόσμο (εκφραστό-ανέκφραστο, λογικό-μυστήριο, ορατό-αόρατο) κι αγωνιζόμενος έναν τύπο ενεργητικής ακεραιότητας, ωφελεί στην πραγματικότητα την ένωση εαυτός-κόσμος-συνλειτουγία. Ή εαυτός-πλησίον-Θεός. Δε δουλεύει για το σύστημα (θεωρείται ίσως και ρύπανση), αλλά επειδή το τελευταίο απαρτίζεται επίσης από ψυχοφόρες ατομικότητες (είναι οι ψηφοφόρες), οι πράξεις του αναρχικού ενέχουν μία ελπίδα που τις αφορά. Αυτό το τελευταίο μοιάζει με την πρόσφατη καμπάνια κόμματος σε ανάποδη μορφή: Έλεγαν «Έρχεται η Ελπίδα» (υπονοώντας πως «εμείς θα σας τη φέρουμε»). Ο αναρχικός λέει, χωρίς να λέει: μετέχοντας αμέτοχος, θαπτούμενος πανταχόθεν, ο σπόρος μου αληθώς ζει και μεταμορφώνεται και μεταμορφώνει. Το θέμα είναι να δώσεις τα πάντα χωρίς να επιζητάς οτιδήποτε. Ή, πιο σωστά, να μη ζητάς το οτιδήποτε (εκ του κόσμου τούτου – των αρχικών και αντιαρχικών), ώστε να δώσεις το βέλτιστο εκ μέρους σου.
Είναι ο ενεργητικά ακέραιος, μπρος στη σιγουριά που διακατέχει το κάθε σύστημα που πράττει άγαρμπα. Εργάζεται το παγκόσμιο (γεωγραφικά και χρονικά), το ανθρωπολογικό, το πολιτισμικό, το σύνεχες, το καλλιτεχνικό, επιστημονικό και τεχνολογικό. Το αναρχικό πρόσωπο ιερουργεί το όντως νόημα, το ένα, άναρχο, άφατο, άρρητο (δηλαδή αποφατικά προσδιοριζόμενο), απ’ όλους και για όλους. Χωρίς επιβολή και target group δεν υπάρχει σύστημα• ζωή υπάρχει όμως.
Ο αναρχικός έχει τη σοβαρότητα του μικρού παιδιού που παίζει με το παιχνίδι του. Αυτός βρίσκεται κοντά στον αληθινό του εαυτό, μας λέει ο Ηράκλειτος (Προσωκρατικός Αναρχικός). Κι έτσι γίνεται κλέος αέναον «αναρχικών». Γιατί οι αναρχικοί – οι σ’ αυτόν τον δρόμο – θα συλλάβουν τη λογική και μακαριότητα της μαρτυρίας του (κλέος), θα την προβάλουν-δοκιμάσουν στη δική τους ζωή, κι έτσι θα συντελεστεί μία υπέρ χρόνου και τόπου ενότητα-ενοποίηση-
Οι αναρχικοί είναι ρύπανση για τα συστήματα – των αρχικών – και τα αντι-συστήματα – των αντι-αρχικών. Οι οικοδομούντες «έτσι» ή «αλλιώς», εις μάτην εκοπίασαν ανά πάσα εποχή, περιοχή και φυλή. Η μόνη ελπίδα είτε σαρκώνεται, ματώνει και παραμένει ελεύθερη απ’ όλους και απ’ όλα, υγειάζων τους αιώνες άπαντες, είτε δεν είναι ελπίδα. Εάν μη Κύριος φυλάξει πόλη, εις μάτην εκοπίασε ο φυλάσσων. Και αναρχία παρουσιά-ζει όταν πρόσωπα επιτρέπουν στον όντως Κύριο, όντως να φυλάξει την πόλη (την προσωπική και όλων).
Ένα παράδειγμα όλων αυτών που γράφω είναι πως ένα κράτος (αρχικοί) δεν μπορεί να παραβλέψει τον «κρατισμό» του, την «κρατοκρατία» του. Ένα παρακράτος (αντιαρχικοί), αναλόγως, την αναποδιά του έναντι του προηγουμένου. Όταν όμως διαβάζεις, από έναν εκ τους «εν Χριστώ αναρχικούς» (τον προσδιορισμό τον βρήκα μόνο στην Αγία Μαρία Σκομπτσόβα/S. Hackel, Η Αγία Μαρία των Παρισίων), πως η αληθινή αγάπη δε διακρίνει φύλο, εθνότητα, ηλικία, πίστη κι απιστία, «[…]καταφρονεί δόξα, εξουθένωση, πλούτο, φτώχεια, ηδονή, λύπη, ζωή, θάνατο […]φροντίζει μόνο για τη ζωή του άλλου, πράγμα που αναφέρεται στον φυσικό νόμο» (Άγιος Μάξιμος Ομολογητής, 400 κεφάλαια Περί Αγάπης), τότε έχεις ένα απτό παράδειγμα αναρχίας, μία αρχή, εναντίον του εαυτού της, που λυτρώνει τον κόσμο. Αλλά βέβαια, ξεκαθαρίζει: «Το να αγαπήσει κανείς τον πλησίον του όπως τον εαυτό του είναι να προνοεί επιπλέον για τη σύμφωνη με την αρετή μακαριότητα του πλησίον, πράγμα που ορίζει ο γραπτός νόμος. Το να αγαπήσει κανείς τον πλησίον παραπάνω από τον εαυτό του ανήκει αποκλειστικά στο νόμο της Χάριτος».
Συμπέρασμα-συμβουλή στη συνείδησή μου: μείνε με τους αναρχικούς, αγάπα τους αρχικούς, αντι-αρχικούς και ακεραίους, και μη σπαταληθείς αγνοημένος και παραπονεμένος απ’ όλους αυτούς που σίγουρα «κάτι θα ξέρουν». Εσύ ένα ξέρεις: ότι δεν…
Ένας παππούς (αναρχικός) είπε μια φορά: αναρχικός είναι αυτός που δεν σκλαβώνει και δε σκλαβώνεται από κανένα. Ένας άλλος για έναν άλλο: είναι ένας που δεν απειλείται και δεν απειλεί.
Η αναρχία είναι η εφαρμογή της ανθρωπιάς και η αποφυγή της απανθρωπιάς, ταυτόχρονα, ελεύθερα, υπεύθυνα, ακέραια, ενεργά, φιλάνθρωπα, φιλοσοφικά, δηλαδή και φιλομεταφυσικά.
Παρατηρώντας τον αναρχικό ηρωϊσμό, παρατηρούμε: Οι μεγαλύτεροι ήρωες ήταν ως αντι-ήρωες. Και οι πιο συναρπαστικές ζωές ήταν αυτών που για ιερό σκοπό τις περιφρόνησαν (τις ζωές τους, τις ευκαιρίες μετοχής στη φθαρτότητα συστημάτων κι αντι-συστημάτων). Δεν γίνεται κανείς «μεγάλος» – μάλλον μικρός γίνεται – επειδή «θέλει», όπως δεν λέει κάτι μία ακόμα περίπτωση όπου κάποιος εξασφαλίζει τη «ζωούλα» του.
Αναρχία δεν είναι εξασφάλιση εντός ασφάλειας, αλλά η άφεση ρύπων ψυχής (και της ψυχής των άλλων) και παράδοση σε όποια παράδοση νικά το θάνατο και τίποτα λιγότερο σημαντικό ή ασθενέστερο αυτού.
