Σκέψεις για την αυτοδιοίκηση
Σκέψεις για την αυτοδιοίκηση
Ποιο είναι το έργο της αυτοδιοίκησης; Ζώντας σε ένα απόλυτα κομματικό καθεστώς (κυβερνούν τα κόμματα, αυτά θεωρούνται κύτταρα δημοκρατίας, αν και είναι βοηθητικά μέσα, μοχλοί συμμετοχής και ιδεολογικής ζύμωσης) είμαστε εθισμένοι πια στον τρόπο λειτουργίας που γνωρίζουμε. Έτσι στις δημοτικές εκλογές διαμορφώνουμε λίγο-πολύ κομματικά ψηφοδέλτια και με τον τρόπο αυτόν αφενός ενεργούμε υποτασσόμενοι σε άνωθεν λογικές και αφετέρου δεν αποτολμούμε νέα πειράματα σκέψης και δράσης. Βαδίζουμε λοιπόν σε δρόμο συντήρησης. Το βασικό έργο της αυτοδιοίκησης δεν το σκεφτόμαστε και δεν το συζητούμε. Ας δούμε μερικές πτυχές του:
α) Η αυτοδιοίκηση έχει να διδάξει τη συνευθύνη των πολιτών για τα κοινά και να δώσει ομορφιά και τέχνη στην πολιτική, ώστε να πείσει και άλλους να ενδιαφέρονται. Δεν πρέπει να περιορίζεται στη δουλειά του γραφείου και του τηλεφώνου, αλλά να δρα έξω από το γραφείο, στους τόπους δουλειάς, στην κοινωνία και να προωθεί την συμμετοχή των πολιτών.
β) Η αυτοδιοίκηση ξεκινά από τα τρέχοντα προβλήματα και αναζητά τρόπους αξιολόγησης και προώθησής τους. Μέσα απ’ αυτά, από τα κάτω δηλαδή, παράγει μια ευρύτερη πολιτική που μπορεί να επηρεάζει και τα πάνω κλιμάκια της εξουσίας. Να μην παίρνουμε μόνο ιδέες πολιτικής, αλλά και να παράγουμε και να δίνουμε παραδείγματα.
γ) Η αυτοδιοίκηση ενεργεί ως καταλύτης για την προώθηση ειρηνικού κλίματος, συνεργασίας και συνοχής των ανθρώπων και έτσι πορεύεται αντίθετα με την διαρκή αντιπαλότητα που παράγεται από το κέντρο για εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπών εξουσίας. Να γιατί δεν είναι ορθό να μεταφέρονται προς τα κάτω οι κεντρικές αντιπαλότητες, αντί να οδηγούνται προς τα πάνω οι περιφερειακές σκέψεις και δράσεις ομόνοιας και συνεργασίας. Θα μπορούσε να τονιστεί ότι μέγας σκοπός της αυτοδιοίκησης είναι η ολοένα και εντονότερη μείωση του εμφυλιοπολεμικού κλίματος που έχει περάσει στις συνήθειές μας και έχει διαμορφώσει αρνητικούς τροπισμούς στο χαρακτήρα μας. Παράλληλα φροντίζει για την εμφύτευση ενός κλίματος θετικού τροπισμού στο χαρακτήρα των ανθρώπων μαζί με τα σχολεία και φορείς που βλέπουν και ενδιαφέρονται, καθώς η άρνηση και το φαρμάκι έχουν περισσέψει στον τόπο μας.
δ) Αλλά για να λειτουργήσει αυτός ο θετικός τροπισμός θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαιτέρως ένα σημαντικό ζήτημα, για το οποίο δεν γίνεται λόγος. Είναι η εμπιστοσύνη τόσο μεταξύ των πολιτών, όσο και μεταξύ πολιτών και διοίκησης και εξουσίας. Θεωρήθηκε στοιχείο προόδου η έλλειψη εμπιστοσύνης και ακόμα περισσότερο κατά τη δικτατορία και μετά τα σημερινά βάσανα και τα ναυάγια του πολιτισμού μας, της πολιτικής και της οικονομίας. Χωρίς μια βάση εμπιστοσύνης, ένα ελάχιστο, το πολιτικό σύστημα θα παραλύσει και δεν θα είναι εύκολο να προχωρήσουμε βήμα. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης οδηγεί σε σωτήρες τύπου Ξηρού και τύπου Μιχαλολιάκου. Αυτό το ελάχιστο πίστης στους θεσμούς και στη δημοκρατία πρέπει να το καλλιεργήσει πρώτη η αυτοδιοίκηση με το παράδειγμά της.
ε) Η αυτοδιοίκηση καλείται να εφεύρει δικούς της τρόπους και δικούς τους θεσμούς με βάση την πολιτιστική ιδιαιτερότητα, τη γεωγραφία, την ιστορία κάθε τόπου, που με το κύρος και τη δυναμική τους θα επηρεάσουν το κέντρο. Η φαντασία στην εξουσία!
στ) Τονίζουμε και πάλι ότι είναι λάθος να θεωρείται η αυτοδιοίκηση ως προκεχωρημένο φυλάκιο ιδεολογιών που εκπορεύονται από το κέντρο. Γιατί τότε μεταφέρουμε την Αθήνα και τα κόμματα στην περιφέρεια. Τα άλλα όλα ακολουθούν. Ο τρόπος ενέργειας και δράσης, οι στόχοι, τα προγράμματα, τα απαραίτητα έργα Οι πολίτες μέσα από τη δράση τους θα βρουν ποια πολιτική γενικότερη τους ταιριάζει, δεν θα ξεκινήσουν αντιγράφοντας την κεντρική πολιτική, γιατί αυτό αποτελεί ένα είδος παπαγαλίας της πολιτικής, αποστήθιση σχολείου, έναν αφόρητο συντηρητισμό μέσα στον οποίο ζούμε πολλές δεκαετίες. Εκείνοι που μιλούν για προοδευτικές ιδεολογίες και πρακτικές πρέπει να τολμήσουν να αρνηθούν αυτήν τη συνέχεια της οπισθοδρόμησης. Το κομματικό κράτος έχει παρακμάσει, απέτυχε και δεν πρέπει να συνεχίζουμε να του δίνουμε παράταση ζωής μεταβάλλοντας τους δήμους σε κύτταρά του.
Χρίστος Γεωργούσης
