Λουλούδια και δρόμος προς τη φιλοσοφία
Λουλούδια και δρόμος προς τη φιλοσοφία
Οι τρεις πηγές της φιλοσοφίας βρίσκονται κατά τον Καρλ Γιάσπερς στον θαυμασμό για τον κόσμο (α), στην αμφιβολία (β) και στην εμπειρία των οριακών καταστάσεων (γέννηση, θάνατος, χωρισμός, απώλεια, αποτυχία, καταστροφή) (γ). Αντιγράφω από το σπουδαίο βιβλίο του «Εισαγωγή στη Φιλοσοφία»:
«Ο Πλάτων είπε πώς η πηγή της φιλοσοφίας είναι ο θαυμασμός. Τα μάτια μας κάνουν να μετέχουμε στο όραμα των αστεριών, του ήλιου και του ουρανίου θόλου. Τούτο το θέαμα μας παρακινεί να ερευνήσουμε το σύμπαν. Από αυτό προκύπτει η φιλοσοφία, το ύψιστο αγαθό, που παραχώρησαν οι θεοί στο γένος των θνητών. Και ο Αριστοτέλης λέει: Εξ αιτίας του θαυμασμού οι άνθρωποι και τώρα και στην πρώτη αρχή άρχισαν να φιλοσοφούν. Στην πρώτη αρχή θαύμασαν το παράδοξα φαινόμενα που είχαν άμεσα μπροστά τους, έπειτα σιγά-σιγά προοδεύοντας έπεσαν σε απορία και για τα μεγαλύτερα, για τα παθήματα της σελήνης, για τα ηλιακά και αστρικά φαινόμενα και για τη γέννηση των πάντων».
Πάμε λοιπόν να θαυμάσουμε τον κόσμο των λουλουδιών και να μπούμε εκτός των άλλων και σε μονοπάτια φιλοσοφίας. Υπάρχει ομορφιά και μας συνεπαίρνει ή έτσι βλέπουν τα μάτια μας; Ποια τα συστατικά της και ποιος ο σκοπός, αν υπάρχει, αυτής της ομορφιάς; Έχουν τρόπο και τα ζώα να βλέπουν έτσι τα πράγματα; Ποιες είναι οι δυνάμεις που κάνουν τα φυτά να πεθαίνουν και να ανασταίνονται διαρκώς και ποιο το βαθύτερο νόημα;
Προσθέτω κι ένα ακόμα απόσπασμα:
«Ό, τι στον κόσμο είναι ωραίο, σύμμετρο προς το σκοπό του, έυτακτο και τέλειο ως προς αυτήν την τάξη, ό, τι μας εξαρπάζει με την ανεξάντλητη πλησμονή του, καθώς θεωρούμε άμεσα τη φύση-όλα τούτα δεν μπορούν να νοηθούν από την ριζική γνώση ενός εγκόσμιου πράγματος, όπως η ύλη. Η τελολογία των ζωντανών όντων, η ωραιότητα της φύσεως σε όλες τις μορφές της, η τάξη του κόσμου γενικά, όλα τούτα γίνονται ολοένα πιο μυστηριακά όσο περισσότερο αυξάνουν οι θετικές γνώσεις μας».
Χρίστος Γεωργούσης
