Η Τάνια Τσανακλίδου και η Μαρία Παπαγεωργίου ανασαίνουν μια Τέχνη που νικάει τον φόβο και το σύστημα

Η Τάνια Τσανακλίδου και η Μαρία Παπαγεωργίου μίλησαν «Στην Αυλή» και τον Κωνσταντίνο Βρεττό για τη μαγική επίδραση της μουσικής στους ανθρώπους, για το θαύμα της ζωής, αλλά και για την αγωνία τού να μην καταφέρει το σύστημα να τις νικήσει. Μοιράζονται τις σκέψεις τους για την αθανασία της Τέχνης και φυσικά για τον Γιάννη Σπανό, βάζοντάς μας στο κλίμα της μεγάλης συναυλίας τους που είναι αφιερωμένη στον σπουδαίο Έλληνα συνθέτη στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στις 7 Οκτωβρίου.

ΠΡΟΒΟΛΗ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΡΕΤΤΟΣ

Εύχομαι οι φίλοι που θα μείνουν κοντά μας σε όλη τη διάρκεια αυτής της συζήτησης να νιώσουν τη γλύκα που νιώθουμε εμείς τώρα αυτή την στιγμή

Αν εκείνο το απόγευμα «Στην Αυλή» με την Τάνια Τσανακλίδου και τη Μαρία Παπαγεωργίου ήταν ταινία, τα παραπάνω λόγια της πρώτης θα ήταν όλο το ρεζουμέ του έργου. Λίγες ώρες πριν από αυτή τη κουβέντα, τα όσα προηγήθηκαν μας άφησαν με την αίσθηση ότι ο χρόνος σταμάτησε για λίγο.

Με αφορμή το αφιέρωμα στον μεγάλο συνθέτη Γιάννη Σπάνο την Παρασκευή (7/10) στο Ηρώδειο, οι δύο σπουδαίες καλλιτέχνιδες επισκέφτηκαν τη γνώριμη σε εκείνες «Αυλή του 20/20» και μας έκαναν κοινωνούς της δικής τους Τέχνης. Μιας Τέχνης που σπάει τα δεσμά κάθε εξουσίας και μας χαρίζει αντικλείδια ομορφιάς και ελπίδας.

«Η εξουσία δεν θέλει μορφωμένους και καλλιεργημένους ανθρώπους, γιατί δεν μπορούν να τους έχουν ψηφοφόρους. Αγωνιζόμαστε για τα αυτονόητα», αναφέρει η Μαρία και η Τάνια εξηγεί. «Όταν υποκλέπτουν τα τηλέφωνα των δικαστών για να τους εκβιάσουν, τα ΜΜΕ, τι να πούμε τώρα; Ο κόσμος δεν έχει ιδέα για το τι πραγματικά συμβαίνει. Πρέπει να καταδεικνύουμε την απρέπεια, το ψέμα, το ξεφτίλα, την αδικία γιατί τα συστημικά μέσα, οι πολιτικοί και οι εξουσίες κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Το σύστημα έχει πολλούς μηχανισμούς καταστολής και τρομοκρατίας. Μας τρομοκρατούν με κάθε τρόπο. Αυτό το φρικτό φίμωτρο που έχει μπει στους ανθρώπους και η φυλακή τού να φοβάσαι. Να τρέμεις, να μην ονειρεύεσαι. Ο φόβος και η φτώχεια είναι δύο τρομερές μορφές βίας που παραλύουν την κοινωνία. Μπορούμε να εφεύρουμε μηχανισμούς μέσα μας για να κερδίσουμε τον φόβο. Η μεγαλύτερή μου αγωνία είναι να μη καταφέρει το σύστημα να με νικήσει. Δεν θέλω να αλλοτριωθώ και να διαφθαρώ. Θέλω να καταφέρω όταν τελειώσει η ζωή μου το θετικό μου αποτύπωμα να είναι ισχυρότερο από το αρνητικό».

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ

«Πώς έγινε και μείναμε φτωχοί με τέτοια προίκα», αναρωτιέται ο Παντελής Μπουκάλας στη ποιητική συλλογή του «Σήματα Λυγρά».

«Είναι κάποιες προσωπικότητες που φεύγοντας από τη ζωή κατέστησαν φτωχότερους τους ανθρώπους και την κοινωνία. Ο Μάνος Χατζιδάκις πέρα από το έργο του είχε και έναν πολύ επιδραστικό πολιτικό λόγο, ο οποίος χάθηκε. Αν ζούσε σήμερα ο Μάνος, θα μας κατακεραύνωνε για πολλά. Το ίδιο και ο Γκάτσος, ο Σεφέρης, ο Ελύτης. Είχαν μια άμεση επίδραση. Θα άλλαζαν τον λαϊκισμό, τον ρατσισμό, την παντοδυναμία της εικόνας σε βάρος της ουσίας. Την έλλειψη της ουσιαστικής παιδείας. Ποτέ δεν θα φύγει ο Μάνος, ο Μίκης, ο Λοΐζος, ο Βαμβακάρης, ο Τσιτσάνης. Έρχονται άλλες νεράιδες και ξωτικά και επαναφέρουν το έργο τους στη νέα εποχή», αναφέρει η Τάνια κοιτάζοντας με μάτια που στάζουν μέλι το Μαρικάκι της, όπως αποκαλεί τη Μαρία Παπαγεωργίου, και εξηγεί τι σημαίνει «καλλιτέχνης».

«Ο βαθύτερος ρόλος του καλλιτέχνη είναι να μπαίνει σε ένα άβατο και μετά να το διηγείται αυτό στους άλλους χωρίς οι άλλοι να κινδυνεύουν. Μπαίνεις σε δύσκολες περιοχές της ανθρώπινης προσωπικότητας και ζωής, το κάνεις τέχνη και το προσφέρεις στους ανθρώπους ώστε να ξεφύγουν και αυτοί από τα δικά τους σκοτάδια. Θεωρώ ότι η έλλειψη αγάπης μας έδωσε αυτά τα κουράγια για να βγούμε πάνω στη σκηνή και να πούμε τα 'σώψυχά μας. Αγάπη ζητούμε στη ζωή μας. Και για αυτό κάνουμε αυτή τη δουλειά. Θεωρώ ότι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος δεν χρειάζεται να εκφραστεί μέσα από την τέχνη. Γιατί η ίδια του η ζωή είναι ένα καλλιτέχνημα. Όλοι μας που έχουμε τόσο μεγάλη ανάγκη να παρηγορηθούμε και να παρηγορήσουμε, δεν έχουμε καταφέρει να ευτυχήσουμε σε τόσο ολοκληρωτικό βαθμό. Δεν ξέρω κανέναν άνθρωπο ολότελα ευτυχισμένο. Η ευτυχία είναι στιγμές. Η τέχνη έρχεται, σου βάζει ομορφιά και σε παρηγορεί για ό,τι σε έχει πονέσει και για ό,τι σου λείπει».

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Στο δικό μου λεξικό, μουσική και ψυχοθεραπεία έρχονται πολύ κοντά. Μέσα από τις ιστορίες που μοιράστηκε η Μαρία και η Τάνια, έρχεται να προστεθεί και άλλη μία λέξη πλάι τους, αυτή της μαγείας. «Ήρθε ένας τύπος και μου λέει ότι η μητέρα μου είναι 91, με άνοια, κρεβατωμένη και δεν μιλάει. Όταν άκουσε ένα τραγούδι μου από Θεοδωράκη στο ραδιόφωνο, άνοιξε τα μάτια της και λέει "να αυτό θέλω". Η φωνή είναι μια θεραπευτική δόνηση», λέει συγκινημένη η Μαρία και η Τάνια μοιράζεται μια δική της προσωπική ιστορία από τα παλιά. «Μου λέει ένα παιδί "κυρία Τσανακλίδου, σας χρωστάω τη ζωή μου". Του λέω τι μεγάλες κουβέντες είναι αυτές και μου λέει "ξέρετε φύλαγα σκοπιά στον Έβρο και ήμουν σε απόγνωση. Είχα στρέψει το όπλο στο λαιμό μου για να βάλω τέλος στη ζωή μου. Εκείνη την στιγμή ακούγεται στο τρανζιστοράκι το τραγούδι σας 'τα χρόνια τα φοιτητικά', με επανέφερε σε ωραίες καταστάσεις και έτσι απετράπη η αυτοκτονία". Σε μια ψυχή να κάνεις το καλό, σώθηκε η ψυχή σου και δικαιώνεται η ζωή σου».

«Θέλουμε να επιτρέψουμε για άλλη μια φορά στον Σπανό, να φωτίσει τις ζωές μας»

Την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου, το άστρο του Γιάννη Σπανού θα λάμψει για άλλη μια φορά με την Τάνια Τσανακλίδου να επιμελείται καλλιτεχνικά και να ερμηνεύει ένα πρόγραμμα-φόρο τιμής στον συνθέτη που πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Νέου Κύματος, χαρίζοντάς μας εμβληματικά κομμάτια. «Όλο αυτό το τρομερό έργο του Γιάννη Σπανού, όλα αυτά τα τραγούδια, ήθελε να περάσουν και σε άλλους ανθρώπους. Είναι μια γιορτή. Οι καλλιτέχνες είμαστε κανάλια. Πολλές φορές υπεριπτάμεθα στη σκηνή. Είμαστε κανάλια ενός πράγματος πολύ μεγαλύτερου και απλά είχαμε την ευλογία να γίνουμε το κανάλι που θα το περάσουμε στους επόμενους. Στο σύμπαν τα πάντα συνδέονται. Δεν είμαστε αυθύπαρκτοι. Το περιβάλλον είναι άπειρο. Θέλουμε να επιτρέψουμε για άλλη μια φορά στον Σπανό, να φωτίσει τις ζωές μας», εξηγεί η Τάνια. «Ένιωσα ότι η Τάνια σκέφτηκε τι θα έκανε τον Σπανό να χαρεί. Ταίριαξε το κάθε τραγούδι με την κάθε φωνή. Είναι μια οικογένεια και μια μεγάλη αγκαλιά που έχει φτιάξει», συμπληρώνει η Μαρία.

Η Τάνια έχει για όνειρο να ζει σε ένα σπιτάκι με αυλή. Εκείνο το απόγευμα κατάλαβα ακριβώς τι εννοεί. Στο ασπρόμαυρο τοπίο που ξεπροβάλλει μπροστά μας καθημερινά, μακάρι να υπάρχει μέσα μας η δυνατότητα να βρεθούμε, έστω και νοερά, σε μια τέτοια αυλή, ποτισμένη από την κρυστάλλινη αύρα αυθεντικών ανθρώπων σαν την Τάνια και τη Μαρία. Τα φωτεινά χρώματα στα ρούχα τους, είναι καθρέφτης των ψυχών τους.

«Στην Αυλή» του 20/20 Magazine - Τάνια Τσανακλίδου/Μαρία Παπαγεωργίου