ΓΙΑ ΤΗ ΜΥΡΤΩ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ,
Του Γιάννη Γεωργούση
Έχουν περάσει πολλά χρόνια, αλλά οι μνήμες είναι θλιβερές. Ένα καλοκαίρι, που ένας μισερός τύπος βίασε και άφησε ανάπηρη από τα χτυπήματα μια νεαρή κοπέλα: τη Μυρτώ. Σήμερα η κοπέλα βρίσκεται σε κατάσταση βαρύτατης αναπηρίας, χωρίς να έχει συνέλθει εντελώς. Ήταν άδικο. Είναι θλιβερό. Πρέπει να προσπαθούμε να προλαμβάνουμε.
Είναι αλήθεια ότι χρειάζεται ένας έλεγχος στα σύνορα και μια επιτήρηση εντός των συνόρων. Μια κοινωνία της ζούγκλας είναι χειρότερη από μια κοινωνία υπό επιτήρηση και εξουσία. Τα σύνορα πρέπει να εγκωμιαστούν. Συμφωνώ με το έργο του Ρεζίς Ντεμπρέ «Το εγκώμιο των συνόρων» και διαφωνώ με τον αγαπημένο μου, κατά τα άλλα, Εντγκάρ Μορέν που υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχει έλεγχος στα σύνορα, κάθε πληθυσμός οφείλει να μετακινείται ελεύθερα (άλλωστε αυτό δεν γίνεται με τα εμπορεύματα και τα κεφάλαια);
Είναι πολλά ζητήματα που πρέπει να ξεκαθαριστούν σχετικά με την περίπτωση της Μυρτώς. Έγινε το έγκλημα από ένα μετανάστη, ο οποίος ήταν Πακιστανός, μουσουλμάνος, ήταν και παράτυπος. Δεν πρέπει να αποφεύγουμε τη συγκεκριμένη καταγγελία για λόγους πολιτικής ορθότητας. Δεν τα βάζουμε με όλους τους Πακιστανούς, ούτε με όλους τους μετανάστες, ούτε με όλους τους μουσουλμάνους, ούτε καν (όσον αφορά εμένα) με όλους τους παράτυπους μετανάστες (ή «λαθρομετανάστες») ανάλογα με την ορολογία που επιλέγεται. Απλά θέτω το πρόβλημα: πρέπει να υπάρχει κάποιος έλεγχος (όπως λέμε να μπει έλεγχος και στον καπιταλισμό). Θα μιλήσω βιωματικά: έτυχε να γνωρίσω ένα διάστημα το καλοκαίρι ένα Πακιστανό εργάτη. Νεαρός ήταν, όχι ανήλικος. Πιάσαμε κουβέντα, γιατί είχε ένα πρόβλημα υγείας και δεν μπορούσε να πάει στη δουλειά του. Μιλούσαμε για τις γυναίκες, μου έλεγε για το Πακιστάν και το πρόβλημα της Αλ-Κάιντα. Ήταν ευγενής και ήπιος. Μου έλεγε πόσα κοινά έχει η θρησκεία μας με το ισλάμ. Μου είχε πει ότι, πριν γίνει το έγκλημα με τη Μυρτώ, κυκλοφορούσαν γύρω στους 500 Πακιστανούς ή άλλους μουσουλμάνους στην Πάρο παράνομα. Μετά τη Μυρτώ, έγινε «σκούπισμα», τους «μαζέψανε». Ακόμα και σήμερα, ο πληθυσμός των Πακιστανών ή άλλων μουσουλμανικών εθνοτήτων δεν είναι τόσο μεγάλος στην Πάρο, όσο ήταν πριν την περίπτωση της Μυρτώς. Υπήρχαν (άτυπες) καταγγελίες για κακές συμπεριφορές απέναντι στις γυναίκες, για παραβατική συμπεριφορά και άλλα. Αν συσχετίσουμε τα πρόσφατα γεγονότα στο Ιράν με το πώς πολλοί μουσουλμάνοι αντιμετωπίζουν τις γυναίκες, ίσως μας βοηθήσει το να κατανοήσουμε ένα πρόβλημα.
Το θέμα δεν είναι να αποφεύγουμε τις λέξεις: π.χ. μουσουλμάνος, παράτυπος μετανάστης. Το κάνει η αριστερά και σε άλλα θέματα: π.χ., στη Μαρφίν. Όποιος πιστεύει στη θεωρία περί προβοκάτσιας είναι αφελής, εθελοτυφλεί ή έχει σκοπιμότητες. Είναι φανερό ότι αυτή η ενέργεια έγινε από ένα μικρό τμήμα του αντιεξουσιαστικού χώρου (αριστερά), που είχε και έχει κάποιους οπαδούς. Ακουστήκαν συνθήματα μίσους, όπως «Κάψτε τους!» και, μάλιστα, η Ρέα Γαλανάκη στο μυθιστόρημά της «Η άκρα ταπείνωση» είναι ενημερωμένη και μας λέει ότι κάποιες ομάδες του αντιεξουσιαστικού χώρου αρνήθηκαν να καταδικάσουν το γεγονός, μάλιστα το επιδοκίμασαν! Το ίδιο κάνουμε και με την τρομοκρατία: οι τζιχαντιστές τρομοκράτες, όμως, αντιπροσωπεύουν ένα ρεύμα στο πολιτικό Ισλάμ που δεν είναι περιθωριακό.
500 μετανάστες, λοιπόν, μουσουλμανικής προέλευσης κυκλοφορούσαν χωρίς κανένα έλεγχο, χωρίς να έχουν ταυτότητες, χωρίς να ξέρουμε τι είναι. Ας συγκρίνουμε τον αριθμό με τους 500 ακροδεξιούς Παριανούς που ψήφισαν Χρυσή Αυγή: πρόκειται για τεράστιο νούμερο. Πρόκειται για μια αρκετά μεγάλη κοινότητα σε ένα νησί περίπου 15.000 κατοίκων.
Θεωρώ τη μετανάστευση από τα πιο γόνιμα φαινόμενα, αναφορικά με τον πολιτισμό, τη δημογραφία, την κοινωνία. Ας δούμε την αξία της στην οικονομία μόνο: όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες «κρατούν» την οικονομία. Βασικά, απασχολούνται σε εργασίες χαμηλά αμειβόμενες και εργασίες, για τις οποίες δεν πολυενδιαφέρονται οι γηγενείς. Όσο το βιοτικό επίπεδο αυξάνεται, τόσο οι γηγενείς στρέφονται σε καλύτερα αμειβόμενες εργασίες και σε εργασίες που έχουν κάποιο «κύρος». Είναι άδικο να λέμε για τους μετανάστες «μας τρώνε τις δουλειές». Μάλιστα, είχα κάποτε ένα γνώριμο πιτσιρικά αλβανικής καταγωγής. Δουλεύαμε κοντά, εκείνος σε ένα μαγαζί, εγώ σε άλλο. Μου είχε πει το εξής απίστευτο: «Δεν συμπαθώ τους Πακιστανούς, γιατί μας τρώνε τις δουλειές»! Άρα, οι Πακιστανοί τρώνε τις δουλειές από τους Αλβανούς, οι οποίοι τρώνε τις δικές μας δουλειές! Για την αλβανική κοινότητα δεν έχω να πω πολλά: είναι αφομοιωμένοι, πολλοί Αλβανοί σπουδάζουν σε ελληνικά πανεπιστήμια και θέλουν να πηγαίνουν στον ελληνικό στρατό. Σε λίγο θα πρέπει να ζητάμε νέους μετανάστες, γιατί οι παλιότεροι μετανάστες σπρώχνονται σε επαγγέλματα κύρους και σε άλλες σταδιοδρομίες. Δεν αποκλείεται να δούμε και στην Ελλάδα μετά από 20-30 χρόνια μια αφρόκρεμα μουσουλμανικής προέλευσης.
Πάμε πίσω στη Μυρτώ. Δεν πρέπει να φοβόμαστε μην κατηγορηθούμε ως ρατσιστές, επειδή επιδιώκουμε μια δικαιοσύνη και επειδή βλέπουμε ένα πρόβλημα. Όχι ότι δεν έχουμε ρατσιστές. Έχουμε. Και είναι πολλοί… Το 2015 εκφράστηκαν με τον πιο προκλητικό τρόπο 500 συνάνθρωποί μας στην Πάρο, ψηφίζοντας Χρυσή Αυγή. Χώρια άλλοι, που μπορεί να είναι εθνικιστές ή ρατσιστές, αλλά έτυχε να βρεθούν σε άλλους χώρους. Έχουμε ρατσιστές, εθνικιστές και σοβινιστές και στην Πάρο, όπως και σε όλη την Ελλάδα και σε άλλες χώρες του κόσμου. Αλλά μη φοβόμαστε την πολιτική ορθότητα. Να προσπαθήσουμε να τη μεταστρέψουμε σε πολιτική ορθο(λογικό)τητα. Ο εχθρός είναι παντού. Ακόμα και στις τάξεις μας. Ας δουν οι ακροδεξιοί την υπέροχη ταινία American History X (Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας).
Είναι αναγκαία κάποια τάξη, κάποια επιτήρηση κάποιος έλεγχος. Οι φυλακές, η αστυνομία και τα δικαστήρια είναι «βάρβαρες αντιβαρβαρότητες», κατά τα λόγια του Ενγκάρ Μορέν.
Για το μεταναστευτικό και το προσφυγικό είμαι απόλυτα σύμφωνος με την Άννα Διαμαντοπούλου. Παραπέμπω στο έργο της «Από το Ντεσεβό στο Drone» για όσους ενδιαφέρονται.
Όταν συμβαίνει οποιοδήποτε έγκλημα, ένα αίσθημα συμπόνιας προς το θύμα, θυμού για το δράστη είναι ένα πρώτο ανθρώπινο και αξιολογικά ουδέτερο συναίσθημα αλληλεγγύης (το πρώτο πράγμα που θα πεις δεν είναι «Α! Το έκανε μετανάστης ή μουσουλμάνος»). Σε δεύτερο επίπεδο, πρέπει να το αιτιολογήσουμε (όχι να το δικαιολογήσουμε) και να το ερμηνεύσουμε. Σε τρίτο επίπεδο, πρέπει να φροντίσουμε να προλάβουμε παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον.
Να καταδικάζουμε τις σκοπιμότητες και να προσεγγίζουμε την αλήθεια, ακόμα και όταν δεν μας βολεύει ιδεολογικά, ακόμα κι αν καταρρέουν οι κοσμοθεωρίες μας.
Να καταδικάζουμε την ξενοφοβία και το ρατσισμό.
Να καταδικάζουμε τη ρητορική μίσους (αλήθεια, σε τι διαφέρουν οι θεοκράτες του Ιράν από το πρόσφατο παράδειγμα εκείνου του ανεκδιήγητου Μητροπολίτη;).
Να υποστηρίζουμε τα δικαιώματα των γυναικών σε όλο τον πλανήτη.
Να μην φοβόμαστε να συγκεκριμενοποιούμε και να δεχόμαστε τα δεδομένα της εμπειρίας. Αλλά να βλέπουμε και τα αντιπαραδείγματα και να αποφεύγουμε τις γενικεύσεις που στηρίζονται στην προσωπική εμπειρία. Η προσωπική εμπειρία, η μαρτυρία, είναι πολλές φορές ύπουλος παράγοντας.
Να ξέρουμε ότι το άδικο μπορεί να έρθει από παντού. Ο εχθρός είναι εντός των τειχών, μπορεί να είναι φίλος, συγγενής, συνεργάτης, ομοϊδεάτης. Μην δαιμονοποιούμε συγκεκριμένες ομάδες.
