ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΑΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΠΑΡΟΥ ΓΙΑ ΜΕΛΈΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΉΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΏΝ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΉ ΣΤΈΓΗ ΣΕ ΒΆΘΟΣ 20ΕΤΊΑΣ.

Η ελληνική πολιτεία διαχρονικά αδυνατεί να καλύψει επαρκώς τις ανάγκες σε σχολική στέγη, ως συνέπεια της χρόνιας υποχρηματοδότησης της δημόσιας παιδείας από όλες τις κυβερνήσεις. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο στις νησιωτικές περιοχές, όπου η πίεση από την τουριστική ανάπτυξη, η έλλειψη διαθέσιμων δημόσιων χώρων και η διαρκής αύξηση του πληθυσμού εντείνουν το πρόβλημα.

Στο νησί της Πάρου:

• Τα 4 νηπιαγωγεία της Παροικιάς στεγάζονται σε μισθωμένους και ακατάλληλους χώρους.
•  Η ανάγκη δημιουργίας 2ου Γυμνασίου είναι διαπιστωμένη εδώ και χρόνια, αλλά χωρίς ορατό ορίζοντα υλοποίησης.
•  Τα δημοτικά σχολεία της Παροικιάς έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητες στέγασης, ενώ το 2ο Δημοτικό χρησιμοποιεί μισθωμένους χώρους, με την απόφαση για συμπληρωματική οικοδομική άδεια να παραμένει ανενεργή από το 2019.
•  Ο μαθητικός πληθυσμός αυξάνεται σταθερά, ιδιαίτερα λόγω της επιστροφής νέων οικογενειών στο νησί και της τουριστικής ανάπτυξης που ενισχύει τη μόνιμη εγκατάσταση πληθυσμού.

Η πρόταση της Λαϊκής Συσπείρωσης Πάρου εστιάζει στη σύνταξη μελέτης με αντικείμενο:

• Την καταγραφή των υφιστάμενων στεγαστικών υποδομών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον Δήμο Πάρου.
•  Την πρόβλεψη της αύξησης του μαθητικού πληθυσμού με βάση δημογραφικά, κοινωνικά και πολεοδομικά δεδομένα.
•  Τη χωροθέτηση και πρόβλεψη αναγκών για νέες σχολικές μονάδες με χρονικό ορίζοντα 20 ετών.
•  Τη διερεύνηση και πρόταση καταλληλότητας διαθέσιμων ή δεσμευμένων οικοπέδων για τη στέγαση νέων σχολείων.
•  Τη σύνδεση της μελέτης με τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό του Δήμου.

Η μελέτη αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να υπάρξει τεκμηριωμένος σχεδιασμός, να ενταχθούν τα απαιτούμενα έργα σε χρηματοδοτικά προγράμματα (π.χ. ΕΣΠΑ, ΠΔΕ, Ταμείο Ανάκαμψης), αλλά και να δρομολογηθούν εγκαίρως οι διαδικασίες απαλλοτρίωσης, αδειοδότησης και υλοποίησης. Η μελέτη θα αποτελέσει εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού για τον Δήμο Πάρου και θα αποτελέσει βάση διεκδίκησης από την πολιτεία των αναγκαίων υποδομών παιδείας για το νησί.

ΕΚΚΊΝΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑΣ ΓΙΑ ΕΚΠΌΝΗΣΗ ΜΕΛΈΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΉΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΏΝ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΉ ΣΤΈΓΗ ΜΕ ΠΡΟΟΠΤΙΚΉ 20ΕΤΊΑΣ ΚΑΙ ΝΈΟΣ ΤΡΌΠΟΣ ΧΩΡΟΘΈΤΗΣΗΣ
ΣΧΟΛΙΚΏΝ ΜΟΝΆΔΩΝ ΣΤΟΝ ΔΉΜΟ ΠΆΡΟΥ

Εισήγηση - Σκεπτικό

Η Πάρος δεν είναι πια η ίδια. Τα τελευταία χρόνια γνωρίζει ραγδαίες αλλαγές στον πληθυσμό, στη δόμηση, στον κυκλοφοριακό φόρτο, αλλά και στο κοινωνικό και πολιτιστικό της προφίλ. Οι ίδιες οι σχολικές μονάδες έχουν αλλάξει – και θα αλλάζουν – όχι μόνο ως προς τον αριθμό και την κατανομή των μαθητών, αλλά και ως προς τον τρόπο κατασκευής, λειτουργίας, ενεργειακής απόδοσης και παιδαγωγικής φιλοσοφίας. Ο σχεδιασμός του παρελθόντος, βασισμένος σε δεδομένα που πλέον έχουν ξεπεραστεί, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η ανάγκη για μια νέα, τεκμηριωμένη και ορθολογική στρατηγική για τη σχολική στέγη είναι πλέον επιτακτική.

Πρόταση

Να ληφθεί απόφαση για την εκκίνηση μελέτης με σκοπό:

1. Την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης σχολικής στέγης σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες του νησιού.

Α-Καταγραφή της σημερινής χωροθέτησης των σχολικών μονάδων όλων των βαθμίδων.

Β-Αποτύπωση του μαθητικού δυναμικού ανά σχολική μονάδα.
Γ-Καταγραφή του εκπαιδευτικού προσωπικού και της κατανομής του ανά περιοχή.

2. Την πρόβλεψη των αναγκών σε ορίζοντα 20 ετών, με βάση:

Α-Δημογραφικές και πληθυσμιακές εξελίξεις, 

• Ανάλυση της πληθυσμιακής εξέλιξης των τελευταίων 20 ετών, τόσο του γενικού πληθυσμού όσο και του μαθητικού. 
• Εκτίμηση μελλοντικών δημογραφικών τάσεων και επιπτώσεών τους στην εκπαιδευτική υποδομή.

Β-Αστική και τουριστική ανάπτυξη,

 

Γ-Κυκλοφοριακές και συγκοινωνιακές παραμέτρους, και ανάλυση της μετακίνησης: 

• Διερεύνηση των τρόπων και του χρόνου μετακίνησης των μαθητών και των εκπαιδευτικών προς και από τις σχολικές εγκαταστάσεις.
•  Καταγραφή υφιστάμενων προβλημάτων και ελλείψεων σε υποδομές μεταφοράς.

Δ-Εξελίξεις στην εκπαιδευτική πολιτική και τεχνολογία.

• Πραγματοποίηση συνεντεύξεων με μαθητές, δασκάλους, καθηγητές και διευθυντές όλων των σχολικών βαθμίδων.
•  Συλλογή απόψεων, αναγκών και προτάσεων από την εκπαιδευτική κοινότητα.

3. Τον καθορισμό κριτηρίων καταλληλότητας χωροθέτησης νέων σχολικών μονάδων, με βάση:

• Προσβασιμότητα,
•  Κυκλοφοριακή αποφόρτιση των κέντρων,
•  Ασφάλεια μαθητών,
•  Ενεργειακή και περιβαλλοντική απόδοση,
•  Σεισμική και κλιματική προσαρμογή.

4. Την πρόταση τρόπων κατασκευής και λειτουργίας σχολείων του μέλλοντος, με:

• Νέες τεχνολογίες δόμησης,
•  Ευελιξία χώρων και πολλαπλών χρήσεων,
•  Πράσινες υποδομές και βιωσιμότητα,
•  Παιδαγωγικά κριτήρια για υγιή, συμμετοχικά σχολικά περιβάλλοντα.

Μεθοδολογία Μελέτης

Η μελέτη θα βασίζεται σε θεωρητικό και μεθοδολογικό υπόβαθρο, αξιοποιώντας:

• Επιστημονικά εργαλεία πολεοδομίας, χωροταξίας, παιδαγωγικής και στατιστικής,
•  Συμμετοχικές διαδικασίες με τη σχολική κοινότητα (γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικούς),
•  Συνδυασμό γεωχωρικών δεδομένων (GIS) και πληθυσμιακών μοντέλων.

Στόχος

Ο στόχος είναι η δημιουργία ενός μακροπρόθεσμου πλάνου σχολικής στέγης, που:

• Θα αποτρέπει σπασμωδικές αποφάσεις και πρόχειρες λύσεις,
•  Θα διασφαλίζει τη λειτουργικότητα και την ασφάλεια των σχολείων,
•  Θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του αύριο, όχι του χθες.

Για όλα αυτά απαραίτητη είναι η συνεργασία με τις Δημοτικές και Πολεοδομικές Υπηρεσίες: Μετά την ολοκλήρωση της βασικής φάσης της μελέτης και οποιωνδήποτε άλλων ενεργειών κριθούν σκόπιμες από τη μελετητική ομάδα, θα ακολουθήσει συνεργασία:

• Με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου Πάρου.
•  Με τη μελετητική ομάδα του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ).

Σκοπός αυτής της συνεργασίας είναι η διαμόρφωση κοινών προτάσεων για τις περιοχές που θα πρέπει να δεσμευτούν για σχολική χρήση μέσω του ΤΠΣ, εξασφαλίζοντας μελλοντική επάρκεια και προσβασιμότητα των εκπαιδευτικών υποδομών.

Άρα το γεγονός ότι ταυτόχρονα εκπονείται αυτή τη στιγμή το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ) για το νησί της Πάρου μπορεί (και πρέπει) να συνδυαστεί στρατηγικά με τη Μελέτη Καταγραφής και Πρόβλεψης των Αναγκών Σχολικής Στέγης.

Πώς συνδέονται τα δύο:

1. Ο καθορισμός χρήσεων γης στο ΤΠΣ επηρεάζει άμεσα τη χωροθέτηση σχολικών μονάδων Το ΤΠΣ προβλέπει και θεσμοθετεί τις χρήσεις γης για τις επόμενες δεκαετίες (οικιστική, τουριστική, κοινωφελείς λειτουργίες κ.λπ.). Αν δεν προβλεφθούν κατάλληλες εκτάσεις με χρήση “Κοινωφελείς Λειτουργίες – Εκπαίδευση”, τότε θα είναι δύσκολο ή και αδύνατο μελλοντικά να ανεγερθούν νέα σχολεία ή να επεκταθούν υπάρχοντα.

2. Η πρόβλεψη μαθητικού πληθυσμού συνδέεται με την οικιστική και πληθυσμιακή ανάπτυξη του νησιού Η μελέτη σχολικής στέγης θα βασιστεί σε προβολές πληθυσμού και οικιστικής ανάπτυξης — στοιχεία που ήδη αναλύει και επεξεργάζεται η ομάδα του ΤΠΣ.
 

Συνεπώς, η διασύνδεση των δύο μελετών διασφαλίζει συνοχή, ρεαλισμό και τεκμηρίωση.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η ομάδα του ΤΠΣ:

• Παροχή γεωχωρικών και στατιστικών δεδομένων για πληθυσμιακές τάσεις, επεκτάσεις οικισμών, προτεινόμενες ζώνες ανάπτυξης.
•  Συντονισμός στον χωρικό σχεδιασμό, ώστε να ενσωματωθούν στο ΤΠΣ οι αναγκαίοι κοινωφελείς χώροι για εκπαίδευση (σχολεία, νηπιαγωγεία κ.λπ.).
• Συνεισφορά στον καθορισμό κριτηρίων χωροθέτησης (προσβασιμότητα, συμβατότητα με γύρω χρήσεις, επάρκεια εκτάσεων).
•  Πρόβλεψη μελλοντικών εκπαιδευτικών αναγκών ως κομμάτι του γενικού στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης του νησιού.

Πρόταση:

Στην απόφαση για την εκπόνηση της Μελέτης Σχολικής Στέγης μπορεί να προστεθεί ρητά η εξής αναφορά:
«Η μελέτη θα εκπονηθεί σε συντονισμό με τη μελετητική ομάδα του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ) Πάρου, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενσωμάτωση των ευρημάτων και των προτάσεών της στο στάδιο καθορισμού των χρήσεων γης και να διασφαλιστεί η δέσμευση κατάλληλων εκτάσεων για τις μελλοντικές ανάγκες της σχολικής στέγης.»

Επιπλέον προτάσεις:

• Ο Δήμος μπορεί να ζητήσει συμμετοχή εκπροσώπου της ομάδας ΤΠΣ σε επιτροπή παρακολούθησης της μελέτης σχολικής στέγης.
•  Μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα ενσωμάτωσης της μελέτης ή μέρους της ως εξειδίκευση του Κεφαλαίου για Κοινωφελείς Υποδομές στο ΤΠΣ (ώστε να έχει θεσμικό βάρος).

Οπότε συμπερασματικά πρέπει να προχωρήσουμε στην ανάθεση μελέτης σε φορέα που μπορεί να είναι σχετικό μελετητικό γραφείο, πανεπιστήμιο ή Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ή ακόμη και η μελετητική ομάδα του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Όπου και να ανατεθεί η μελέτη η συνεργασία με το γραφείο του κ. Σαμαρά είναι απαραίτητη καθώς και η συνεχής παρακολούθηση των εργασιών από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου και την Δημοτική Επιτροπή Παιδείας.

ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ (Λ.Σ.ΠΑΡΟΥ)